Wyb Jan Groendijk, beheerder Vredenhof
"Het is 4 mei, even na 19.00 uur in de avond. Een grote groep mensen staat opgesteld in een rij, voorop loopt ons muziekkorps "I.N".
Kort daarvoor is er jaarlijks een korte herdenking in de Got Tjark én bij de plaquette aan de muur van de kerktoren, waar eilander slachtoffers van de Tweede Wereld oorlog herdacht worden.
De stoet zet zich in beweging, de kerkklok luidt, een omfloerste trom geeft het tempo aan, de “Stille Tocht” naar het Vredenhof begint. Lopend langs de Langestreek en Reddingsweg sluiten steeds meer eilanders en gasten aan.
Tegen 19.30 wordt het Vredenhof bereikt, kransen worden overgedragen en we begeven ons richting het achterste gedeelte van het Vredenhof. Het muziekkorps stelt zich op en begint het eerste volkslied te spelen: het Marokkaanse. Mooie klanken begeleiden de langzaam toestromende gasten.
Iedereen is stil wanneer de volksliederen van elke nationaliteit, waarvan zich iemand of meerdere slachtoffers zich bevinden op deze begraafplaats, worden gespeeld. Bij elk geïdentificeerd graf staan foto’s van de desbetreffende persoon, omdat een ieder zijn eigen identiteit heeft. Vriend en vijand zijn in vrede bijeen op deze unieke plek.
Na de altijd indrukwekkende stilte, soms verstoord door een fazantenhaan, wordt het tijd voor het Wilhelmus, gevolgd door de kranslegging. Dit wordt gedaan door schoolkinderen, de burgemeester en sinds 3 jaar ook door Kolonel Philips, defence attache van de Engelse ambassade. Gevolgd door een gedicht dat wordt voorgedragen.
En dan kom ik in beeld, voor de zoveelste keer een persoonlijk levensverhaal van een slachtoffer dat hier begraven ligt. Het hoe en waarom achter het slachtoffer, dat is weer een ander verhaal.
Het is 1980 wanneer ik gevraagd word om het onderhoud van deze speciale begraafplaats op mij te nemen. Het was de tijd na het overlijden van mevrouw Bol, dat het Vredenhof rigoureus werd aangepakt. Nieuwe grafstenen en een grote snoeibeurt maakte het onderhoud makkelijker, maar het aangezicht er niet fraaier op. In de loop der jaren werd het beter en begon ik mij meer en meer te verdiepen in de achtergronden van elk graf. In die tijd betekende dat brieven schrijven op een typemachine en deze richting burgemeesters van de plaatsen waar ooit familie van diegenen hier begraven liggen woonden, te sturen. Deze werden gevraagd, wanneer ze me mij niet konden helpen, mijn “plea” richting een plaatselijke krant te sturen. En dat hielp, dankzij artikelen in plaatselijke kranten en met soms veel geduld en geluk, heb ik contact kunnen maken met nagenoeg iedereen die 'bekend' op het Vredenhof zijn begraven.
Vele bezoeken van families later, zijn wij nu weer aan het afbouwen, broers en zusters leven (bijna) niet meer, maar er is nog wel contact met kinderen en de neven en nichten.
En toch blijft het Vredenhof leven, dankzij een DNA onderzoek met een positieve match, werd een onbekende drenkeling herbegraven op Urk, als zijnde een visserman uit deze plaats. Een onbekende Engelse vlieger kreeg zijn naam op een grafsteen, met voorafgaand een indrukwekkende ceremonie, drie documentaires verder én een begrafenis van een eilander hotelbaas, maakt dat het Vredenhof altijd bijzonder blijft. En is dat dan niet voor de bezoeker, dan geldt dat zeker voor mij, het is een plek om lief te hebben"
Wyb Jan Groendijk
Foto Wyb Jan Groendijk: credits Ilja Zonneveld
Foto Vredenhof: credits Chalanta van Kammen