De mannen van Van der Lee
Bewust of onbewust zie je ze voorbijkomen, de mannen van het familiebedrijf Van der Lee uit Hagestein. Hagestein ligt toch in Utrecht? Dat klopt, maar sinds 2001 is het aannemersbedrijf ook op Schiermonnikoog gevestigd. In Nederland geen onbekende overigens, want je komt ze tegen op en langs de weg, want ze maaien o.a. de bermen, bouwen ze bruggen en leggen ze wegen aan. Hun huisstijl, namelijk de kleuren rood en geel ziet u op het hele eiland rijden.
Rood en geel
De eilander tak van het bedrijf bestaat uit drie Schiermonnikoger mannen. Voorman Chris Talsma is geboren op het eiland en kent het eiland op z’n duimpje. Opgegroeid met een vader die voor Domeinen en later Natuurmonumenten werkte, was hij altijd in de natuur te vinden. Vader Auke is op zijn beurt weer opgegroeid op de Kooiplaats, Aukes vader en dus Chris’ pake, was kooiker en boer. Collega Wieger Harthoorn is eveneens een rasechte eilander met veel liefde voor de natuur. Wiegers vader Paul, was tijdens zijn werkzame leven collega van Auke, dus de zoons zijn in hun voetsporen gestapt. Het grote verschil is dat Chris en Wieger sinds 1987 in dienst zijn van een aannemersbedrijf. Samen met hun jongste collega Ruud Overdijk, getogen op Vlieland en vervolgens naar Schiermonnikoog verhuisde voor zijn vaders werk, vormen ze het eilanderteam van Van der Lee. Ruud is in 2000 in het team gekomen als vervanger voor Frank van der Zee die toen naar Ridder (en de Vries) is gegaan. De mannen werken op bestekbasis voor Natuurmonumenten, Wetterskip Fryslan en Gemeente Schiermonnikoog. Om de paar jaar wordt er een bestek gemaakt voor de werkzaamheden op het eiland. Via inschrijving heeft Van der Lee dit werk sinds 2001. Voor die tijd passeerden er meerdere bedrijven, met name Wijnands Werkendam, De Holland, Boskalis en Zijlstra uit Metslawier. De werkzaamheden zijn door de jaren veranderd, maar de diversiteit is gebleven.
Veranderende werkzaamheden
Vroeger was de grootste “werkgever” binnen het bestek met afstand Rijkswaterstaat. Het team van de aannemer ondersteunde de werknemers van Rijkswaterstaat op het eiland. Het onderhoud van de gehele basiskustlijn was hoofdzaak. Een groot deel van de winter werd er helmgras gestoken en geplant op de grens van de duinen en het strand. Kilometers werden er jaarlijks vervangen. Er werden hele lengtes rijshout gezet bij alle strandovergangen. In het voorjaar werden de karakteristieke schelpenpaden van het eiland voorzien van een laag nieuwe schelpen en klaargemaakt voor het nieuwe toeristenseizoen. De groene dijk werd onderhouden en gemaaid. Gras werd hooi en was beschikbaar voor diverse paardenbezitters. Het beheer van de natuur op het eiland is van Rijkswaterstaat en Domeinen naar Natuurmonumenten gegaan. Daardoor heeft er een verschuiving plaatsgevonden in de inhoud van het onderhoudsbestek. Naast de hoofdwerkzaamheden voor Natuurmonumenten, Wetterskip Fryslan en Gemeente Schiermonnikoog, doen de mannen ook aparte projecten.
Projecten buiten bestek
Denk aan onderhoudswerkzaamheden voor Vitens, Rioolwaterzuivering en Rijkswaterstaat. Nog steeds worden de fietspaden onderhouden door de mannen van Van der Lee, is er veel zaagwerk om landschappen een open karakter te geven en dit zo te houden en wordt de dijk kort gehouden. Het broedgebied wordt door hen afgezet, hekwerken worden onderhouden en in het toeristenseizoen zorgen ze voor het opruimen van de vuilnis die in de daarvoor bestemde bakken zijn gestopt. Maar ook in geval van calamiteiten doen instanties een beroep op de expertise van Chris, Wieger en Ruud.
Inzet bij calamiteiten
Bijna niemand kent het buitengebied zo goed als deze mannen. Ze kennen de elementen. Bij de ramp met de MSC Zoë in januari 2019 werd de hulp ook ingeroepen. De coördinatie op het strand was een lastige, dus alle hulp was nodig. Als je zo vaak op het strand bent als de mannen van Van der Lee, ken je de gevaren, de mogelijkheden, maar ook de onmogelijkheden. Samen met Gemeente, leger, Natuurmonumenten, boeren, aannemer-en loonbedrijven en heel veel (eilander) vrijwilligers is het opruimen van de enorme rotzooi in goede banen geleid. De vaste werkzaamheden gaan altijd door. Fietsend of wandelend over het eiland kun je goed zien wat de mannen van Van der Lee doen. Zelfs nu er weinig mensen op pad zijn, de horeca stilligt, de boten slechts 2 x per dag varen en we ons best doen om gezond en veilig uit de crisis komen, gaat het werk van Van der Lee “gewoon” door.
Werken tijdens deze crisis
Normaal werken Chris, Wieger en Ruud samen. Nu houden ze afstand en werken ze wat individualistischer. Maar het broedgebied moet “gewoon” afgezet worden, de dijk moet kort gehouden worden en er moet onderhoud gepleegd worden aan bijv. schelpenpaden. Heel vreemd, want normaal gesproken heb je al drommen toeristen op de paden en wegen. De natuur gaat volledig zijn eigen gang. Bomen worden groen, bloesems komen langzaam uit, vogels zijn druk met het bouwen van nesten, grote tomen eenden zwemmen in de sloten, ganzen gakken in de weilanden, lammetjes en andere jonge dieren worden geboren terwijl de Wereld stilstaat. De bewustwording is nog nooit zo groot geweest. We hopen dat de maatregelen die we nu nemen, zorgen voor gezondheid en veiligheid voor ons allemaal. Zodat u straks weer kunt genieten van alles wat de mannen hebben gemaakt en onderhouden op ons mooie eiland!