Stoere grazers op Schiermonnikoog
Spaanse grazers en Exmoor pony's
De duinen van het Nationaal Park Schiermonnikoog raken steeds meer begroeid met struiken en bomen. Dieren- en plantensoorten van de open duinen, zoals konijnen, tapuit en orchideeën krijgen het hierdoor steeds moeilijker. Om de verruiging van de duinen tegen te gaan en de duinen op een zo natuurlijk mogelijke manier te beheren heeft Natuurmonumenten vanaf het najaar 2015 een sociale kudde van Sayaguesa runderen in het duingebied ten noordoosten van de bunker Wasserman en in het Groene Glop geïntroduceerd.
Oerrund
Het Sayaguesa rund is een heel sterk ras dat nog dicht bij het oorspronkelijke oerrund staat. Het is bestand tegen extreme weersomstandigheden en is gewend in de vrije natuur te overleven. De Sayaguesa staat bekend als rustig en de ervaringen met publiek zijn goed. Sayaguesa runderen zijn in Nederland al eerder geïntroduceerd op de Veluwe en in Nationaal Park Drents Friese Wold.
Exmoor pony's
In het voorjaar van 2017 hebben de Sayaguesa’s versterking gekregen van vijf Exmoorpony’s. De Exmoorpony is een oud paardenras uit het Zuidwesten van Engeland. Daar leven ze al generaties lang een semi-wild bestaan. Het wilde paard was wijd verspreid over Europa en kwam zeer vermoedelijk ook in Nederland voor.
De Exmoor is een klein donkerbruin ras met een witte meelsnuit en een licht onderbuik. Exmoors zijn geen herkauwers, dit betekent dat ze meer moeite dan runderen hebben met het verteren van stugge grassen en twijgen. Ze grazen dan ook bij voorkeur op korte graslanden met jong vers gras. In het najaar en de winter kunnen ze ook goed overweg met oude vergeelde grassen. Daarnaast kunnen ze voedingsstoffen halen uit duinriet, twijgen en bast van bomen.
Landgeiten
Om de biodiversiteit nog verder te bevorderen worden er sinds het najaar van 2018 ook nog landgeiten ingezet op diverse plekken in de duinen.
De Nederlandse landgeit is een stevige middelgrote geit met horens. De karakteristieke bok heeft stevige en grote, meestal liervormige, horens. Vaak is ook een bokkenpruik en een wipneus te zien. De horens van de geit zijn kleiner. Bokken zijn langharig, terwijl de geiten ook kort-ruigharig kunnen zijn.
De vachten variëren van bont, met zwarte, bruine, beige of blauwe vlekken tot een enkele keer helemaal wit. Het ras is goed bestand tegen ons klimaat.
Gedragsregels
Op Schiermonnikoog komen de koeien en pony's achter een raster te lopen, maar het gebied blijft door middel van klaphekjes toegankelijk voor alle bezoekers van het Nationaal Park. Voor het goed samengaan van publiek en grote grazers is een aantal gedragsregels van belang:
- Koeien en pony's niet voeren
- Minimaal 50 meter afstand houden tot de kudde
- Kudde of groepen dieren niet doorkruisen
- Honden aan de lijn houden
Omdat we weten dat er waarschijnlijk nog veel meer brandende vragen zijn over de Sayaguesa runderen en de Exmoors hebben we een vraag-antwoordenlijst gemaakt: